مطالعه کانی‎شناسی، تحولات بافتی و دما و فشار دگرگونی پسرونده طی بالاآمدگی و سردشدگی سنگ‎های گرانولیتی در شمال خاور مجموعه دگرگونی تخت سلیمان (شمال باختر ایران)

Authors

  • رباب حاجی‎علی‎اوغلی دانشیار، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز
  • محسن مؤذن استاد، گروه علوم زمین، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز
Abstract:

مجموعه دگرگونی تخت سلیمان در شمال خاور تکاب در استان آذربایجان غربی جای دارد. این مجموعه به سن پرکامبرین-کامبرین دارای گوناگونی بالایی از انواع سنگ‎های دگرگونی درجه ضعیف تا درجه بالاست. سنگ‎های گرانولیتی پسرونده موضوع مورد مطالعه در این پژوهش هستند. مجموعه کانی‎های دگرگونی پسرونده در گرانولیت‎های مورد مطالعه عبارتند از آمفیبول+گارنت+اسپینل+کانی‎های تیره. کانی‎های آمفیبول در مقادیر فراوان جانشین کانی‎های اولیه ارتوپیروکسن و کلینوپیروکسن شده‎اند. تشکیل اسپینل در حاشیه کلیفیت پیرامون پورفیروبلاست گارنت از بافت‎های شاخص دگرگونی پسرونده در گرانولیت‎ها هستند. روتیل به‌صورت ادخال درون آمفیبول حضور دارد. نیمرخ ترکیبی گارنت در گرانولیت‌های مورد مطالعه دارای تغییرات شیمیایی از هسته به حاشیه است. از هسته به سوی پهنه میانی تغییرات XMg افزایش جزیی دارد و تغییرات  XCaو XMn به صورت جزیی روند نزولی نشان می‌دهد. این ویژگی گارنت نشان‎دهنده رخداد کاهش فشار، همراه با افزایش بسیار جزیی دماست. به دلیل جایگزینی کامل کانی‎های دمابالا توسط کانی‎های پسرونده  و نبود مجموعه کانی‎های حفظ شده مرحله اوج دگرگونی (M1)، شرایط P-T اوج دگرگونی در گرانولیت‎ها نامشخص است. تحولات دگرگونی پسرونده در گرانولیت‌های مورد مطالعه با استفاده از ترکیب شیمی کانی‎های پورفیروبلاست طی دو مرحله: 1) مرحله کاهش فشار (M2-a) و 2) مرحله سرد شدگی و بالاآمدگی (M2-b) تعیین شد. شرایط دما و فشار دگرگونی پسرونده در مرحله M2-a به ترتیب oC10±810  T= و kbar 7/0±5/10 P~و در مرحله M2-b به ترتیبoC 10±590 T= و kbar 7P~ به دست آمد. اندازه به نسبت درشت کانی‎ها در حاشیه کلیفیت، نرخ پایین سرعت در بالاآمدگی این سنگ‎ها به سطوح بالاتر را نشان می‎دهد. جایگزینی شدید کانی‎های دما بالا توسط آمفیبول نیز سرعت پایین سرد شدگی در طی بالا آمدگی این سنگها را تأیید می‎کند. احتمالاً بتوان رخداد دگرگونی اوج و تشکیل گرانولیت‌ها را قابل مقایسه با رخدادهای میگماتیت‌زایی در منطقه به الیگوسن- میوسن نسبت داد که در ارتباط با ستبرشدگی پوسته‎ای در طی برخورد قاره‎ای خرده‎قاره ایران مرکزی با صفحه عربستان رخ داده است. عملکرد گسل‌های راندگی و فازهای کشش پس از برخورد سبب دگرگونی سنگ‎ها تحت شرایط پسرونده در ارتباط با بالاآمدگی سنگ‎ها، نازک‎‌شدگی پوسته و فرسایش آنها شده است. با این حال در زمینه رویدادهای زمین‎ساخت- دگرگونی دقیق نیاز به مطالعات بیشتری است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی شیمی کانی، دما- فشار و دگرگونی زمین‌ساختی گارنت آمفیبولیت‌های تخت سلیمان، شمال غرب تکاب

The Takht-e-Soleyman complex is formed from various rock types including metapelites, metabasites and marbles which are metamorphosed under green schist through amphibolite to granulite facies. The amphibolites have been melted partially under high temperatures and mafic migmatites are formed in this regard. The pick metamorphic minerals of garnet amphibolites have been completely replaced by t...

full text

بررسی کانی‌شناسی آزبست در مجموعه دگرگونی تخت سلیمان در شمال شرق تکاب-NW ایران

The ultramafic rocks from the Takht-e-Soleyman metamorphic complex, in Precambrian age, are classified as serpentinized metaperidotites and serpentinites, based on degree of serpentinization. Serpentine forms more than 90 volume% of the serpentinites. On the basis of serpentine polymorphs, textural relations and micro-structure features, variety of serpentinites are determined as massive serpen...

full text

تعیین شرایط دما و فشار کمپلکس دگرگونی ماه‌نشان، شمال باختر ایران

کمپلکس ماه‌نشان در شمال‌باختر ایران تحت تأثیر دگرگونی  ناحیه‌ای و همبری قرار گرفته است.  ریز ساخت‌ها،  سیماهای سنگ‌نگاری و روابط صحرایی نشان می‌دهد که کمپلکس دگرگونی ماه‌نشان،  چهار فاز دگرگونیM1  تاM4  و دست‌کم دو فاز( D1و D2) دگرشکلی را تجربه کرده است. دگرگونی فازM1  تحت تأثیر دگرگونی فاز  M2 قرار گرفته است. دگرگونی مرحله دوم ب...

full text

بررسی کانی شناسی آزبست در مجموعه دگرگونی تخت سلیمان در شمال شرق تکاب-nw ایران

سنگ­های الترامافیک در مجموعه­ی دگرگونی پرکامبرین تخت سلیمان بر اساس درجه­ی سرپانتینی شدن در دو دسته متاپریدوتیت­های سرپانتینی شده و سرپانتینیت­ها رده­دسته­بندی شده­اند. سرپانتین با بیش از 90% حجمی، تشکیل دهنده­ی اصلی سرپانتینیت­هاست. انواع سرپانتینیت­ها بر اساس نوع پلی­مورف­های سرپانتین، ویژگی­های ریزساختاری و بافتی شامل سرپانتینیت­های توده­ای، سرپانتینیت­های شیستی و سرپانتینیت­های کریزوتیل­دار...

full text

کانی شناختی, دگرگونی و زمین دما فشار سنجی مجموعه دگرگونی منطقه قنداب واقع در جنوب شرق فریمان (شمال شرق ایران)

منطقه مورد مطالعه در 110 کیلومتری شمال شرق مشهد و 40 کیلومتری جنوب شرق فریمان قرار گرفته است. این منطقه بخشی از زون ایران مرکزی به شمار می رود و در بر گیرنده سنگهای دگرگونی می باشد که سنگ اولیه آنها شامل ترکیبات پلیتی , کربناتی  و کوارتز فلدسپاتی است. دگرگونی در منطقه مورد مطالعه از نوع مجاورتی در مقیاس ناحیه ای فشار پایین – حرارت بالا پیشنهاد شده است.  بر اساس مطالعات سنگ شناختی در منطقه مورد ...

full text

تکامل ریزساختاری سنگ‌کره گوشته‌ای افیولیتهای دگرگونی خوی، شمال باختر ایران

مطالعات پتروفابریکی، ساختاری و ژئوشیمیایی تکتونیتهای الترامافیک زون دگرگونی خاوری مجموعه افیولیتی خوی نشان می‌دهد که این سنگها حاوی پهنه‌های برشی دما پایین با امتداد شمال باختری - جنوب خاوری هستند که جهت جریان گوشته‌ای دما بالا تا دما متوسط با امتداد شمال خاوری - جنوب باختری را قطع کرده‌اند. ریزساختارها در این تکتونیتها، یک تحول فابریکی را از بافتهای پورفیروکلاستیک تخت و دوکی شکل (مربوط به دگرش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 105

pages  105- 116

publication date 2017-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023